Lens/Objektif
Kamera görüntüsünün kalitesini belirleyen faktörler başlıca aşağıdaki gibi sıralanabilir:
– Lens/Objektif
– Optik filtre
– Görüntü sensörü
– Kameranın sayısal işleme yeteneği
– Sıkıştırma standardı
Objektif
Işık ışınlarını toplayarak bir nesnenin iki boyutlu görüntüsünü oluşturan, ışığın içinden geçtiği saydam optik birimdir.
Bu yüzden objektifler fotoğrafta görüntü kalitesi bakımından kameranın kendisi kadar önemlidir. Çünkü objektifin içerisinde yer alan merceklerin kalitesi ve sayısı kaydettiğimiz görüntünün keskinliğini ve renk doygunluğunu direkt olarak etkiler.
Objektif Tanıyalım
1- Objektif Ön Kapağı
2- Netleme Halkası
3- Uzaklık Ölçüsü
4- Netleme Noktası
5- Diyafram Kilidi
6- Bayonet Bağlantı Noktası
7- Diyafram Halkası
8- Objektif Arka Kapağı
Objektif Yapısı ve Çalışma İlkesi
Bir objektif mercek, yatak ve diyaframdan olmak üzere 3 ana bölümden oluşur.
Bazı objektiflerde auto focus motoru olabilir. Bazılarında bu sistem cihazın gövdesindedir.
Objektif Yapısı ve Çalışma İlkesi
Bayonet
Değişebilir objektifli fotoğraf makinelerinde, objektifin makine üzerinde takıldığı yere denir.
Bayonetler metal ve bakalittir. Metal bayonetli objektifler meta gövdelere takılır. Bu üst segmenttir. Bakalit alt segmentleri ifade eder.
Objektif Kalitesi
Bir objektifin kalitesi milimetrekare’ye düşürebildiği ışık miktarı ile ölçülür. En fazla ışık geçiren ve odak noktasına düşüren objektif en kalitelisidir.
Objektifin/mercek kalitesini belirleyen iki unsur vardır.
1- Odak uzaklığı: Objektifin odak uzaklığı büyüdükçe odak noktasına düşebilecek ışık miktarı genellikle azalma eğilimi gösterir.
2- Objektif çapı: Objektifin çapı büyüdükçe ışık objektife giren ışık artacağı için, odak noktasındaki ışık ta fazla olacaktır.
Objektifle Yapılacak Görüntü Ayarları
1- Odak Uzunluğu/Zoom
2- Netlik Ayarı (Focus)
3- Işık Duyarlılığı/İris
1- Odak Uzunluğu
Mercek ile görüntünün net olarak oluştuğu düzlem (sensör veya film) arasında kalan mesafedir.
Bu uzunluk milimetre (mm) ile belirtilir ve merceklerin üzerine yazılır. Örneğin 50 mm odak uzaklığına sahip bir objektiften bahsedildiğinde bu objektifin merceği ile (odak noktası) görüntünün oluştuğu düzlem arasında 50 mm bir mesafeden bahsediliyor demektir.
OBJEKTİF TÜRLERİ
1- Odak Uzunluğuna Göre
2- Çalışma Prensiplerine Göre
3- Görüş Açısına Göre
4- Özel Objektifler
1- Odak Uzunluğuna Göre
– Kısa Odaklı Objektifler/Geni Açılı Objektifler : 50 mm’den kısa
– Olağan/Normal Odaklı Objektifler/Normal Açılı Objektif : 50 mm
– Uzun Odaklı Objektifler/Dar Açılı Objektif : 50 mm’den büyük Odak Uzunluğu-Açı İlişkisi
Odak Uzunluğu-Açı İlişkisi
Kısa Odaklı Objektif
Nikon 35 mm, f/2
Olağan/Normal Odaklı Objektif
Canon 50 mm
Olağan/Normal Odaklı Objektif
Sony 500 mm
2- Çalışma Prensiplerine Göre
– Sabit Odaklı Objektifler
– Değişken Odaklı (zoom) objektifler
Sabit Odaklı Objektif
Samyang 135mm f/2.0 ED UMC Canon EF 40mm f/2.8 STM
Değişken Odaklı Objektif
Nikon AFS 24-70 mm f/2.8 Tamron AF 18-270 mm F/3,5 -6,3 DI
3- Görüş Açısına Göre
1- Geniş Açılı Objektifler : 45 mm altı
– Ultra Geniş Açı Objektifler : 10 mm-24 mm
– Balık Gözü Objektifler : 6 mm-16 mm
2- Normal/Standart Açılı Objektifler : 45-50 mm
3- Dar Açılı Objektifler : 50 mm üstü
– Tele Objektifler : 70 mm- 135 mm arası
– Süper Tele Objektifler : 135 mm üstü
Görüş Açısına Göre Objektifler
4- Özel Objektifler
– Makro Objektifler (Life Size)
– Kaydırmalı (Shift) Objektifler
– Balık Gözü (Fisheye)Objektifler Makro Objektifler
Çekilmek istenilen objeleri 1:1 ya da daha üstünde bir büyütme oranıyla fotoğraflama işlemidir. Diğer bir değişle çekmek istediğiniz nesnenin boyutu ne kadar ise film veya sensöre en az aynı şekilde yansımasıdır.
Makro Objektifler (Life Size)
Ayrıntı çekimleri için kullanılan objektiflerdir. Makro lensleri diğer lenslerden ayıran en önemli özellik çok yakından netleme yapabilmeleridir.
Bu tip lensler yakınlaşılacak mesafe ve tekniğe göre farklılık göstermektedir. Konuyu 1/2 (x0.5) (Half Life Size) veya 1/1 (x1)
(gerçek büyüklük/life size) oranında büyütebilen, çözme gücü çok yüksek, son derece kaliteli ve pahalı objektiflerdir. 5/1 oranında olanlar da vardır. Lens üzerinde ” Macro ” ibaresi yazan bir çok lens bulunmaktadır. Ancak sadece 1:1 ve üstünde büyütme yapabilen lensler gerçek makro lensler olarak geçmektedir.
Zeiss 50mm f/2.0 Makro-Planar ZE Sigma 150mm f/2.8 EX DG OS HSM APO
Makro Objektifler Hakkında
Makro ayarları olan zoom objektifler de vardır. Bu sebeple yakınlaştırma oranına bağlı olarak bir lensin makro olup olmadığını anlayabilirsiniz. Lensin aralığı sadece nesneyi çekebileceğiniz uzaklığı tarif eder.
Makro lenslerin diyafram değerli sabittir. Bu değerler normal şartlarda her türlü netleme mesafesinde sabit kalabilmektedir. Ancak çoğu makro lenslerde büyütme oranı arttıkça, diyafram öncelikli modda çekiyor olsanız dahi diyafram değeri değişebilmektedir. Bu normal bir durumdur ve lensinizde bir sorun yoktur.
Makro lenslerden bahsederken hep 1:1 çekim yapabilen lenslerdir diye bahsettik. Ancak bu lensler ile sonsuza odaklanıp normal çekimlerde yapabilirsiniz.
Tilt Shift Objektifler
Tilt Shift Objektifler https://vimeo.com/9679622 https://www.youtube.com/watch?v=E5MO0h7NIqY
Konvansiyonel lenslerden farklı olarak perspektif düzeltebilme, alan derinliği kontolü sağlama gibi özellikleri ile mimari, manzara, çeşitli yaratıcı portre ve minyatür etki içeren çekimlerde kullanılan, fotografik optikler arasında varolan en özel ve profesyonel lenslerdir.
Hareket edebilen yapılarından dolayı otomatik netleme (AF autofocus) modülü içermediklerinden (unutulmamalıdır ki en gelişmiş AF sistemi bile doğru yapılmış bir manuel focus (MF) kadar başarılı değildir.) optik elemanların yerleşimi micron seviyesinde hassas ölçümlerle hesaplanarak yerleştirilir. Dolayısıyla dünyada kusursuz olarak tabir edilen tek objektif türüdür.
Balık Gözü (Fish eye) Lensler
Balık Gözü (Fish eye) Objektifler
Balık gözü lensler kasıtlı ve yüksek oranda distorsiyon veren geniş açı lensleridir.
Aynı odak uzaklığına sahip balık gözü lens ile normal bir lensin verdiği görüntüler farklı olabilir mi?
Balık gözü lenslerdeki temel farklılık olan bükülmenin teknik sebebi, lensin 1. ve 2. ön elementlerinden kaynaklanır. Balık gözü lenslere baktığımızda ön elementinin diğer lenslere göre çok daha bombeli (eğimli) olduğunu görürüz.
Balık Gözü (Fish eye) Lens Çeşitleri
Diagonal Balık Gözü : Yatay olarak 180° elde etmeye yarar.
Circular Balık Gözü: Hem yatay hem de dikey olarak 180° elde etmeye yarar. Bu görüntü imajın dış kısımlarının tamamen karanlık olmasıyla elde edilir.
2- Netlik
Görüntüdeki kontrast yani keskinliğin en yüksek değere ulaşması.
Bunun için yeterli ışık ve yüzeyin farklı renk veya dokuda olması gerekir.
3- Işık Duyarlılığı/İris
Iris’in görevi lens’ten geçen ışığın miktarını ayarlamaktır. Bunlar F değeri ile ölçülür.
İris değeri ne kadar düşükse ışığa duyarlılık o kadar fazla, ne kadar büyükse o kadar azdır.
Genelde alan derinliğini azaltmak için veya karanlık ortamlarda daha fazla bölgeden ışık toplayabilmek için diyafram değerinin açılması yoluna gidilir.
F Değeri
Diyafram f değeri arttıkça yani f/1.4 ten f/22 ye doğru gidildikçe diyaframın çapı azalır, yani birim zamanda daha az ışık girer.
Burada ters bir orantı vardır,çünkü buradaki “f” sizin odak uzaklığınızı ifade etmektedir. Yani;
50mm odak uzaklığına sahip bir objektifiniz var. Eğer diyaframı f/1.4’e ayarlarsanız 50/1.4 = 34,71mm sonucu çıkar. Diyaframınızı bu sefer f/8 e ayarlarsanız 50/8 = 6,25mm sonucuna ulaşırsınız. f/1.4 değerinde 34,71 mm bir objektif açıklığına sahipken f/8 değerinde 6,25mm bir açıklığa sahip olursunuz. Ters orantının nedeni bundan kaynaklanmaktadır.
Bir objektifin diyaframı ne kadar çok açılabiliyorsa objektif o kadar hızlı demektir. Başka bir deyişle diyaframı f/2.8 kadar açılabilen bir objektif diyaframı f/5.6 kadar açılabilen bir objektiften daha hızlıdır.
Lens Türleri
Prime Lens
Sabit odak uzaklığına sahip lenslerdir. Yani zoom özelliği olmayan tek bakış açısına sahip lenslerdir.
Prime lens ile objeye yakınlaşıp uzaklaşamazsınız. Zoom lenslerle sabit bir noktadan farklı uzaklık değerleriyle çekim yapabilirsiniz. Prime lenslerde ise bu değer sabittir.
Prime lensler içinde daha az optik eleman olduğundan ve sabit bir uzaklığa yoğunlaştığından bu lensler çok keskin ve distorsiyon (bozulma) olmayan sonuçlar üretir. Sabit odak uzaklığına sahip bu lenslerle çok kaliteli portre çekimleri yapılabilir.
Prime Lensin Avantajları
1- Hızlı lenslerdir. Yani f/1.4’e kadar inenleri vardır. 2- Hafif lenslerdir
3- Düşük diyafram özellikleri nedeniyle zayıf ışık koşullarında çekim yapar. 4- Odaklama (Netlik) yetenekleri güçlüdür.
5- Fiyatları daha uygundur.
6- Düşük sığ alan derinliği sağlar.
Cine Lens
Sinema dünyasında kullanılmak üzere, sinemanın hareketli yapısına ve aparatlarına uygun olarak tasarlanmış lenslerdir.
Genel özellikleri şöyledir;
1- Objektif çapları standarttır.
2- Diyafram geçişleri yumuşaktır.
3- Netlik geçişleri yumuşaktır. Yani Continuous/Devamlı lenslerdir.
4- Diyafram değerleri sabit ve uyumludur. T lenstirler.
T Lens
F stop bildiğiniz üzere Odak uzaklığının diyafram çapına oranıdır, yani f değeri bize sensör üzerine düşen ışık hakkında bilgi verir. Ancak aynı f değerine sahip farklı lenslerden geçen ışık aynı değerde olmamaktadır. Sebebi ise lensin içinde çok fazla mercek kullanılması, mercek kalitelerinin farklı olması vs gibi örneklenebilir. Sinema endüstrisi bunun önüne geçebilmek için T-Stop diye bir kavram üretmiş, T-Stop, F-Stop gibi yanıltıcı değil, her lensten geçen ışığı doğru olarak ölçmek için kullanılıyor. Linkteki grafiklerde T-Stop kayıpları makinalara göre verilmiş. Burda iddia edilen olay ise, makinaların ışık kayıplarını düzeltmek için sensör hassasiyetini (ISO) arttırmaları. Dolayısıyla 100 ISO’da çektiğiniz forograf aslında 120-130 ISO olabilir. Bu durumda, kamera ışık kayıplarını ISO ile telafi ediyorsa, açık diyaframlı lenslere tonla para vermenin anlamı var mı? Çünkü 1.2 Diyaframa sahip bir lens, gerçekte söylediği ışığı içeri almıyor olabilir.
T Lens
Bu konu üzerine Canon 50mm F1.4 lens ile yapılmış bir denemenin sonucunda lensi makineden sadece elektronik bağı kopacak kadar çıkarttıklarında fotoğraf az pozlanmış. yani 1.8 diyaframın altındaki değerlerde makine gizli olarak ISO’yu arttırıyor.
T Lens
F-stop değeri tamamen matematiksel/fiziksel (teorik) lens aperture değerini gösteriyor. Ancak kalitesi ne olursa olsun lensler(mercekler-camlar) bir miktar ışığı absorbe ediyor yani “emiyor” veya yok ediyor. Bu da ölçülen (veya benim yorumuma göre filme düşen) ışık değeri olarak açıklanabilir. Bu nedenle t stop değeri f stop değerinden her zaman yüksek oluyor. Yani F1.8 lensin T stop değeri T2,5 olabiliyor. Bu değer tamamen ölçülen değer olduğu için T değeri=f değeri çarpı veya bölü şu değer diye bir formül yok.
Küçük bir not daha. T stop özellikle videographer (videocu)lar için daha önemli. Çünkü aynı f-değerine değere sahip iki ayrı lens T stop değerleri nedeni ile farklı bir görsel sonuca neden olabilir (malum süreklilik gerekiyor video işinde) ama fotoğrafta böyle bir sorun yok.
T Lens
F stop bildiğiniz üzere Odak uzaklığının diyafram çapına oranıdır, yani f değeri bize sensör üzerine düşen ışık hakkında bilgi verir. Ancak aynı f değerine sahip farklı lenslerden geçen ışık aynı değerde olmamaktadır. Sebebi ise lensin içinde çok fazla mercek kullanılması, mercek kalitelerinin farklı olması vs gibi örneklenebilir. Sinema endüstrisi bunun önüne geçebilmek için T-Stop diye bir kavram üretmiş, T-Stop, F-Stop gibi yanıltıcı değil, her lensten geçen ışığı doğru olarak ölçmek için kullanılıyor. Linkteki grafiklerde T-Stop kayıpları makinalara göre verilmiş. Burda iddia edilen olay ise, makinaların ışık kayıplarını düzeltmek için sensör hassasiyetini (ISO) arttırmaları. Dolayısıyla 100 ISO’da çektiğiniz forograf aslında 120-130 ISO olabilir. Bu durumda, kamera ışık kayıplarını ISO ile telafi ediyorsa, açık diyaframlı lenslere tonla para vermenin anlamı var mı? Çünkü 1.2 Diyaframa sahip bir lens, gerçekte söylediği ışığı içeri almıyor olabilir.
T Lens
F-stops are purely geometrical, the ratio of aperture to focal length, regardless of actual light transmitted. But all lenses absorb a part of the light passing through them, and the amount being absorbed varies lens to lens. So, in situations where even the slightest change of lights being transmitted affect the output, i.e cinematography, where many images are seen in rapid succession and even small changes in exposure will be noticeable, T-Stop is used as an standard. Since all lenses absorb some light, the Tnumber of any given aperture on a lens will always be greater (less light transmission) than the f-number. For example, a lens with f-stop 2.8 can have a t-stop 3.2, meaning a small portion (about a quarter) of the transmitted light has been absorbed by the lens glass elements.
A real lens set to a particular T-stop will, by definition, transmit the same amount of light as an ideal lens with 100% transmission at the corresponding f-stop. A f/2.8 lens can have t/3.2 and another f/2.8 lens can have t/3.4, so the actual lights being transmitted are not the same though they both have the same f-stop.
T Lens
An F-stop indicates how much light the lens could theoretically transmit – focal length divided by diameter of aperture. In practice, there are some losses each time a light ray enters or exits a glass surface. In a lens with many elements, these losses may sum into a considerable amount (like 25% loss in some old zoom lenses). This, naturally, affects exposure.
T-stop takes this transmittance into account and shows how much light a lens can really transmit. For example, a Nikkor 70-200mm f/2.8 VR II appears to be T/3.2 – it can transmit the same amount of light as an F/3.2 theoretical lens could. This discrepancy is not an engineering fault, but rather a fact of life.
The concept of T-stop is especially important for videography, as a person watching a video would notice the scene getting suddenly darker/lighter if changing lenses would result in a different T-stop not compensated adequately by shutter speed (even if F-stop stays the same).
Since there is always loss and never gain of light, T-stop of a lens is always slower than F-stop, almost equal in best cases. The difference between T-stops vs F-stops of lenses has declined with the evolution of coating technologies.
The T-stop is only important in context of exposure. When estimating depth of field, Fstop should be evaluated.
T Lens
The T-mount is a standard lens mount for cameras and other optical assemblies. The usual T-mount is a screw mount using a male 42×0.75 (42 mm diameter, 0.75 mm thread pitch) metric thread on the lens with a flange focal distance of 55 mm and a mating female 42mm thread on a camera adapter or other optical component. This thread form is referred to as T-thread. (This should not be confused with the M42 lens mount which is also 42 mm diameter, but has a 1 mm thread pitch.)
The “T” is said to stand for Tamron or Taisei, a Japanese manufacturer that released in 1957 the first of a line of aftermarket camera lenses that fit 35 mm SLR cameras built by various manufacturers using their universal T-mount. On the first model, the mini Tmount used a M37×0.75 thread; Tamron’s canonical M42×0.75 T-thread didn’t appear on the market until about 1962. The company referred to it variously as a T-mount, Tthread, T-adapter, or a T-400, but not as a T-2, which is simply the name that Soligor used for its version of the T-adapter. The proprietary lens mount of each camera manufacturer was adapted to the T-mount thread with a simple adapter. Thus a retailer could stock a small number of expensive lenses that would fit a large number of camera brands using a selection of inexpensive adapters.
T Lens
Some T-mount lenses accept a T-adapter that lacks its threaded inner ring, and simply slides onto the T-mount lens. It is secured only by 3 set screws that match a channel on the lens barrel, such that the barrel is not deformed by the set screws and the adapter can therefore be removed with no damage.
As a common mechanical interface, the T-mount allows components of various manufacturers to be interchanged and assembled. The T-mount is a solely mechanical specification. Electrical or mechanical connections (such as for autofocus) are generally not provided, although Sigma’s YS Mount featured an automatic diaphragm coupling.
Besides cameras, T-mounts are used in optical breadboard prototyping components as well as telescope and microscope attachments. The T-mount is also a standard way to mount a camera to a microscope to photograph pathological specimen slides or to a
1.25″ telescope eyepiece.